ที่ตั้งจังหวัดนครพนม เป็นจังหวัดชายแดนภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีเนื้อที่ ประมาณ 5,528.88 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ 3,474,437 ไร่ (คิดเป็นร้อยละ 3 ของพื้นที่ภาค ตะวันออกเฉียงเหนือ) พื้นที่มีลักษณะเลียบยาวตามแนวชายฝั่งขวาของแม่น้ำโขงประมาณ 174 กิโลเมตร อยู่ระหว่างเส้นรุ้งที่ 16 -18 องศา เหนือ และระหว่างเส้นแวงที่ 104 -105 องศาตะวันออก มีระยะหางจาก กรุงเทพมหานคร ประมาณ 735 กิโลเมตร

 

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเซกาและอำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ ระยะทาง 158 กิโลเมตร

ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอดงหลวงและอำเภอหว้านใหญ่ จังหวัดมุกดาหาร ระยะทาง 104 กิโลเมตร

ทิศตะวันออก ติดต่อกับ แขวงคำม่วน และแขวงบอลิคําไซ สปป.ลาว โดยมีแม่น้ำโขงเป็นเส้นกั้น พรมแดน

ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอกุสุมาลย์ และอำเภออากาศอำนวย จังหวัดสกลนคร ระยะทาง 93 กิโลเมตร

จุดผ่านแดน

จังหวัดนครพนม มีจุดผ่านแดนถาวร 2 แห่ง จุดผ่อนปรน 4 แห่ง ดังนี้

1) จุดผ่านแดนถาวรสะพานมิตรภาพ 3 (นครพนม-คำมวน) บริเวณบ้านห้อม ตำบลอาจสามารถ อำเภอเมืองนครพนม

เป็นเขตติดตอกับบ้านเวินใต้ เมืองท่าแขก แขวงคำมวน

เปิดตั้งแต่ 06.00 – 22.00 น. ทุกวัน

 

2) จุดผ่านแดนถาวร ท่าเทียบเรือเทศบาลเมืองนครพนม ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครพนม

ติดต่อกับเมืองท่าแขก แขวงคำมวน

เปิดตั้งแต่ 08.00 – 18.00 น. ทุกวัน

 

3) จุดผ่อนปรนบ้านหนาดท่า หมู่ 2 ตำบลบ้านกลาง อำเภอเมืองนครพนม

เป็นเขตติดต่อกับ บ้านปากเป่ง เมืองท่าแขก

เปิดตั้งแต่ 07.30 – 15.00 น. ทุกวันอังคารและวันพฤหัสบดี

 

4) จุดผ่อนปรนบ้านโพธิ์ไทร ตำบลไผ่ล้อม อำเภอบ้านแพง

เป็นเขตติดต่อกับบ้านท่าสะอาด เมืองปากกระดิ่ง แขวงบอลิคำไซ

เปิดตั้งแต่ 08.00 – 16.00 น. ทุกวันจันทร์ถึงวันศุกร์

 

5) จุดผ่อนปรนบ้านธาตุพนมสามัคคี หมูที่ 2 อำเภอธาตุพนม

เป็นเขตติดต่อกับบ้านด่าน เมืองหนองบก แขวงคำม่วน

เปิดตั้งแต่ 07.00 – 15.00 น. ทุกวันจันทร์ และวันพฤหัสบดี

 

6) จุดผ่อนปรนบ้านทาอุเทน ตําบลท่าอุเทน อำเภอท่าอุเทน

เป็นเขตติดต่อกับบ้านหินบูน เมืองหินบูน แขวงคำม่วน

เปิดตั้งแต่ 08.00 – 16.00 น. ทุกวันจันทร์และวันพฤหัสบดี

 

โดยทั่วไป จังหวัดนครพนมเป็นจังหวัดที่มีฝนตกชุกในฤดูฝน ทั้งนี้เพราะได้รับอิทธิพลจากพายุโซนร้อนในทะเลจีนใต้ รวมทั้งอิทธิพลจากป่าไม้และเทือกเขาจากสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ฝนตกชุกตั้งแต่กลางดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนตุลาคม ซึ่งในปี 2552 มีฝนตกประมาณ 139 วัน ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยประมาณ 2,245.5 มิลลิเมตรต่อปี อุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุด 38.5 องศาเซลเซียส อุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุด 7.6 องศาเซลเซียส

การเดินทาง

 

รถยนต์ จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวงหมายเลข 1 ถนนพหลโยธิน ถึงสระบุรี บริเวณกิโลเมตรที่ 107 แยกเข้าทางหลวงหมายเลข 2 ถนนมิตรภาพ ผ่านจังหวัดนครราชสีมา ถึงอำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น แยกเข้าทางหลวงหมายเลข 23 ผ่านจังหวัดมหาสารคาม ทางหลวงหมายเลข 213 แล้วแยกขวาเข้าสู่จังหวัดกาฬสินธุ์และผ่านจังหวัดสกลนคร ตรงเข้าสู่จังหวัดนครพนม ตามทางหลวงหมายเลข 22 รวมระยะทางประมาณ 740 กิโลเมตร

รถโดยสารประจำทาง บริษัท ขนส่ง จำกัด เปิดบริการเดินทางระหว่างกรุงเทพฯ-นครพนม มีรถโดยสารปรับอากาศ ออกจากสถานีขนส่งหมอชิต 2 ทุกวัน สอบถามรายละเอียดที่ โทร. 0 2936 2852-66 นครพนม โทร. 0 4251 1403 สำหรับบริษัทเอกชนติดต่อ บริษัท แสงประทีปเดินรถ จำกัด โทร. 0 4252 0411 และบริษัท เชิดชัย ทัวร์ จำกัด โทร. 0 4251 2098, 08 6225 6063

เครื่องบิน บริษัท สายการบินนกแอร์ จำกัด เปิดให้บริการเที่ยวบิน ไปจังหวัดนครพนมทุกวัน สอบถามรายละเอียดโทร 1318 หรือ +662-900-9955 www.nokair.com

การเดินทางในตัวเมือง ยังไม่มีรถโดยสาร หรือรถสองแถวประจำทางมีเพียงรถสามล้อเครื่อง (รถสกายแล็ป) เท่านั้น ราคาแล้วแต่จะตกลงกัน ส่วนใหญ่จะเริ่มตั้งแต่ราคา 20 บาท แล้วแต่ระยะทาง

แหล่งน้ำ แม่น้ำที่สำคัญของจังหวัดนครพนม ได้แก่

แม่น้ำโขง เป็นแม่น้ำที่มีความลึกและยาวมาก เป็นเส้นกั้นเขตแดนระหว่างประเทศไทยกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยถือเอาร่องน้ำลึกเป็นแนวเขต

ลำน้ำสงคราม ต้นกำเนิดในท้องที่อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี ไหลผ่านท้องที่ อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร ผ่านอำเภอศรีสงคราม และไหลลงสู่แม่น้ำโขง ที่ตำบลไชยบุรี อำเภอท่าอุเทน

ลำน้ำยาม ต้นกำเนิดในท้องที่จังหวัดสกลนครไหลผ่านท้องที่ อำเภอศรีสงครามมาบรรจบ ลำน้ำสงครามที่บ้านปากยาม ตำบลสามผง อำเภอศรีสงคราม

ลำน้ำก่ำ  ต้นกำเนิดในท้องที่จังหวัดนครพนม ไหลลงสู่แม่น้ำโขงที่ตำบลน้ำก่ำ อำเภอธาตุพนม

ลำน้ำอูน  ต้นกำเนิดในท้องที่จังหวัดสกลนคร เป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอท่าอุเทนกับอำเภอศรีสงคราม

เทือกเขา  เทือกเขาที่สำคัญของจังหวัดนครพนม คือ เทือกเขาภูลังกา ซึ่งทอดผ่านเขตอำเภอบ้านแพง และเลยเข้าไปในเขตอำเภอเซกา จังหวัดหนองคาย

ในปี 2552 ผลิตภัณฑ์มวลรวมของจังหวัดนครพนมในราคาประจำปีเท่ากับ 23,904 ล้านบาท รายได้เฉลี่ยต่อหัวเท่ากับ 32,194 บาท สาขาการผลิตที่ทำรายได้ให้แก่จังหวัดมากที่สุดคือ สาขาเกษตรกรรม ร้อยละ 29.45 คิดเป็นมูลค่า 7,039 ล้านบาท รองลงมาคือ สาขาการค้าส่งและค้าปลีกร้อยละ 18.60 คิดเป็นมูลค่า 4,447 ล้านบาท อันดับสามได้แก่ สาขาการศึกษา ร้อยละ 15.06 คิดเป็นมูลค่า 3,599 ล้านบาท

การคมนาคมและขนส่งของจังหวัดนครพนม สามารถติดต่อได้ 3 ทาง

• ทางบก มีทางหลวงแผ่นดินและทางหลวงจังหวัด สำหรับใช้เดินทางติดต่อกับจังหวัดใกล้เคียงได้สะดวก

• ทางอากาศ  มีสนามบินสำหรับขนส่งผู้โดยสารและสินค้า อยู่ห่างจากจังหวัด 15 กิโลเมตร ตามเส้นทางนครพนม - สกลนคร

• ทางน้ำ  มีเรือยนต์ข้ามฟากระหว่างประเทศไทยกับสาธารณรัฐประชาธิปไตย ประชาชนลาวที่ด่านศุลกากรอำเภอเมืองนครพนม จุดผ่อนปรนที่อำเภอธาตุพนม และอำเภออื่น ๆ ที่มีเขตติดกับแม่น้ำโขง