ปากท่อ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดราชบุรี เป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน และเป็นประตูเชื่อมต่อไปยังภาคใต้ ที่แยกวังมะนาว ซึ่งนำไปสู่ จังหวัดเพชรบุรี ที่ลงไปทาง ภาคใต้ และ จังหวัดสมุทรสงคราม ที่ไปทาง ภาคกลาง ต่อไป

พื้นที่อำเภอปากท่อ โดยทั่วไปเป็นพื้นราบและภูเขา มีพื้นที่แห่งหนึ่งเป็นที่ต่ำกว่าที่อื่น เรียกว่า "หนองทะเล" ในฤดูฝนน้ำฝนจากตำบลต่างๆ จะไหลมารวมกันที่หนองทะเล และทางทิศตะวันออกของหนองทะเลเป็นที่ต่ำกว่าทุกทิศน้ำที่ไหลมารวมกันอยู่นั้น จะไหลไปทางไหนไม่ได้ มีช่องทางน้ำไหลได้เพียงทางเดียวเวลาน้ำไหลออกจากหนองทะเลจะเชี่ยวมากคล้ายน้ำไหลออกจากท่อ ทำให้ราษฎรขนานนามพื้นที่หนองทะเลใหม่ว่า "ปากท่อ" ซึ่งเป็นตำบลและที่ตั้งที่ว่าการอำเภออยู่มาจนถึงปัจจุบัน ตำบลปากท่อ เดิมขึ้นอยู่กับอำเภอเมืองราชบุรี ต่อมาเมื่อ ร.ศ. 118 ได้ตั้งที่ว่าการอำเภอขึ้นแห่งหนึ่ง คือ ที่ว่าการอำเภอท่านัด - วัดประดู่ ซึ่งตั้งอยู่ที่ตำบลจอมประทัด ตำบลปากท่อจึงได้โอนไปขึ้นกับอำเภอท่านัด - วัดประดู่ แต่การไปมาติดต่อของราษฎรไม่สะดวก เพราะที่ว่าการอำเภอดังกล่าวตั้งอยู่ริมคลองไม่มีถนน จึงได้ย้ายที่ว่าการอำเภอไปตั้งที่ตำบลวัดเพลง เรียกว่า ที่ว่าการอำเภอแม่น้ำอ้อม และย้ายอำเภอจาก เมืองราชบุรี ไปขึ้น เมืองสมุทรสงคราม จนเมื่อ พ.ศ. 2457 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอแม่น้ำอ้อม มาตั้งที่ตำบลปากท่อ

 

อำเภอปากท่อตั้งอยู่ทางทิศใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับ อำเภอเมืองราชบุรี

ทิศตะวันออก ติดต่อกับ อำเภอวัดเพลง (จังหวัดราชบุรี) และ อำเภออัมพวา (จังหวัดสมุทรสงคราม)

ทิศใต้ ติดต่อกับ อำเภอเขาย้อย และ อำเภอหนองหญ้าปล้อง (จังหวัดเพชรบุรี)

ทิศตะวันตก ติดต่อกับ อำเภอบ้านคา และ อำเภอจอมบึง

อำเภอปากท่อแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 12 ตำบล 85 หมู่บ้าน

 

ท้องที่อำเภอปากท่อประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 12 แห่ง ได้แก่

เทศบาลตำบลปากท่อ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลปากท่อ

เทศบาลตำบลทุ่งหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งหลวงทั้งตำบล

องค์การบริหารส่วนตำบลวังมะนาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังมะนาวทั้งตำบล

องค์การบริหารส่วนตำบลดอนทราย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนทรายทั้งตำบล

องค์การบริหารส่วนตำบลหนองกระทุ่ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองกระทุ่มทั้งตำบล

องค์การบริหารส่วนตำบลปากท่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากท่อ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลปากท่อ) และตำบลวันดาวทั้งตำบล

องค์การบริหารส่วนตำบลป่าไก่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าไก่ทั้งตำบล

องค์การบริหารส่วนตำบลวัดยางงาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวัดยางงามทั้งตำบล

องค์การบริหารส่วนตำบลอ่างหิน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลอ่างหินทั้งตำบล

องค์การบริหารส่วนตำบลบ่อกระดาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ่อกระดานทั้งตำบล

องค์การบริหารส่วนตำบลยางหัก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยางหักทั้งตำบล

องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยยางโทน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยยางโทนทั้งตำบล